Sabena 548, tragedie te Berg
Op (as)woensdag 15 februari 1961, om 1005 lokale tijd (0905 zulu tijd), stort in wijk 'Het Lemmeken' in Berg (Kampenhout) een Boeing 707-329 (registratie OO-SJB, constructienummer 17624/92) neer van Sabena, de nationale luchtvaartmaatschappij. Aan boord bevinden zich 61 passagiers en 11 bemanningsleden. Geen van de inzittenden overleeft de crash en de vuurzee die erop volgt.
Het toestel was zeven uur voordien (om 0206 zulu) opgestegen vanop de luchthaven New York Idlewild (nu John F. Kennedy International). De machine van Amerikaanse makelij, één van de nieuwe langeafstandsparadepaardjes van Sabena, was iets meer dan een jaar oud. Na een normale trans-Atlantische vlucht melden de piloten zich bij de luchtverkeersleiding in Brussel. Tijdens de nadering nemen de piloten via de radio contact op met hun hoofdkwartier en melden dat alles aan boord in orde is. Het is een prachtige dag, de zichtbaarheid is goed en de luchtverkeersleiders leiden het toestel over Mechelen waarna de piloten toestemming krijgen om een visuele landing op landingsbaan 20 te maken.
De landing verloopt vlekkeloos tot ongeveer 300 voet boven de grond. Het toestel daalt niet meer, het landingsgestel wordt ingetrokken en het lijkt op het eerste zicht alsof de piloten een go-around willen uitvoeren. Het toestel stijgt, waarna een bocht naar links ingezet wordt. De machine maakt in totaal drie onregelmatige bochten van 360 graden, stijgt tot 1500 voet en duikt vervolgens met de neus naar beneden.
Getuigen in de verkeerstoren zien enkele seconden later een explosie en een donkere wolk opstijgen. Geen van de luchtverkeersleiders heeft nog contact gehad met de cockpitbemanning sinds de toestemming tot landen gegeven werd. De hulpdiensten worden verwittigd maar wanneer die ter plaatse komen wordt al snel duidelijk dat er geen overlevenden meer zijn. Op het witloofveld, waar de Boeing viel, waren twee jonge mannen aan het werk. Michel Theo De Laet wordt dodelijk getroffen, zijn werkmakker Marcel Lauwers verliest een been door rondvliegende brokstukken. Hij wordt door een tante van Theo van tussen het puin gehaald. Hij overleeft als enige deze verschrikkelijke crash.
Onderzoek wijst later uit dat de piloten Louis Lambrechts en Jean Roy, samen met hun boordwerktuigkundige Lucien Eduwaere en navigator Jean-Marie Kint, een titanenstrijd geleverd hebben met de machine. Technische problemen met het horizontale staartvlak en de spoilers brengen het toestel volledig uit balans.
In de cabine proberen de vijf stewards en twee stewardessen de 61 passagiers voor te bereiden op een mogelijke zware landing. Zowel het cabinepersoneel als de passagiers beseffen dat er iets grondig mis gaat, na de crash worden er immers lichamen in crashhouding (hoofd voorovergebogen tussen de knieën, armen rond het hoofd ter bescherming) in gegespt teruggevonden in hun zetel.
Tussen de passagiers zit het voltallige Amerikaanse kunstschaatsteam (US Figure Skating Association) dat op weg is naar de wereldkampioenschappen in Praag. Jonge kampioenen, sommigen net zestien jaar, maken voor de eerste keer een buitenlandse reis. Samen met hun coaches, familieleden en vrienden zijn ze op weg naar hun moment van glorie. In plaats van glorie had het lot voor hen een afspraak met de dood gepland. De wereldkampioenschappen in Praag worden uit respect voor de slachtoffers een jaar uitgesteld.
Daarnaast bevinden zich ook 'gewone' passagiers aan boord: zakenmensen die terugkeren uit de VS, vrouwen op weg naar hun man die in Duitsland gelegerd is, een geestelijke, ....
Verschillende mensen zien het ongeval gebeuren. Het was prachtig voorjaarsweer en om kwart voor negen had zich een nagenoeg volledige zonsverduistering voorgedaan.
Tot op de dag van vandaag is dit de zwaarste crash die zich in België heeft afgespeeld. Bij een crash van een Vickers Vanguard van British European Airways op 2 oktober 1971 nabij Aarsele komen 63 mensen om het leven.
Sabena 548, tragedy in Berg
On (ash)Wednesday February 15, 1961 at 10:05 local time (0905 Zulu time), a Boeing 707-329 (registration OO-SJB, construction number 17624/92) from our national airline company SABENA, crashes in Berg (Kampenhout) Belgium. All 61 passengers and 11 crew members dit not survive the crash and following fire.
The airplane left the airport of New York Idlewild (now JFK) seven hours earlier (at 0206 Zulu). The plane, one of the newest long haul showpieces of Sabena, was just one year old. After a normal transatlantic flight the pilots report to the air traffic controller in Brussels. During the approach they had radio contact with the tower and reported everything on board to be ok. It was a beautiful day, visibility was good and the air traffic controllers guided the airplane over Mechelen after which the pilots had clearance to do a visual landing on track 20.
The landing was spotless till about 300 feet above ground. The plane did not descend anymore, the landing gear was retracted and it seems the pilots were going to engage a "go-around". The plane takes off and engages a left turn; than the plane makes in total three erratic turns of 360 degrees, ascends to 1500 feet and then plunges, nose down.
Witnesses in the control tower see an explosion and a dark smoke cloud. No air traffic controller had contact with the crew since the "go for landing". The emergency services were called but when they came to the disaster site it was soon clear that there would not be any survivors.
On the crop field, were the Boeing crashed, two young men were working. Michel Theo De Laet got deadly hit, his work mate Marcel Lauwers loses his leg due to flying debris. He was removed from the debris by Theo's aunt. He was the only survivor of this horrible crash.
Later investigation revealed that pilots Louis Lambrechts and Jean Roy, as well as flight engineer Lucien Eduwaere and navigator Jean-Marie Kint, struggled to get the plane under control. Technical problems with the horizontal tail flaps and spoilers brought the machine out of balance.
In the cabin five stewards and two stewardesses prepared the passengers to a possibly heavy landing. The cabin crew as well as the passengers realized something went seriously wrong, after the crash a lot of bodies were found in the crash position and clipped in their seats.
Amongst the passengers was the complete American ice skating team (US Figure Skating Association) who were heading to the world championship in Prague. Young champions, some just sixteen years old, made their first foreign trip outside the USA. Together with their coaches, family and friends they were heading to their moment of glory. Instead of glory, destiny made an appointment with dead. The world championship in Praag was postponed, out of respect for the victims.
Besides the ice skating team, other passengers on board were business people returning from the US, women en route to their loved one who was serving in Germany, a priest,...
Several people saw the accident. It was a beautiful spring morning and at a quarter past nine there was a partial solar eclipse.
Till today The crash of Sabena 578 was the largest air crash in Belgian history.
During another crash of a Vickers Vanguard of the British European Airways on October 2, 1971 near Aarsele, 63 people died.
Op de plaats van de ramp, op de hoek van de Lemmekenstraat en Dijkstraat, onthulde de gemeente op 10 februari 2001, bijna 40 jaar na datum, een rotsmonument.
De inscriptie luidt: "HIER STORTTE/ OP 15 FEBRUARI 1961 / EEN BOEING 707/ VAN SABENA NEER/ WIJ HERDENKEN / DE 73 SLACHTOFFERS" en "15 FEBRUARI 2001".
On February 10, 2001, 40 years after the disaster a monument was unvealed on the crash site. It is located on the corner of the 'Lemmekenstraat' and the 'Dijkstraat'.
The inscription reads (translated): "AT THIS LOCATION / ON FEBRUARY 15, 1961 / A BOEING 707/ OF SABENA CRASHED/ WE COMMEMORATE / THE 73 VICTIMS" and "FEBRUARI 15, 2001".
Naar aanleiding van de 50ste verjaardag van deze crash vindt in februari 2011 een tentoonstelling plaats.
Het boek, getiteld 'Sabena 548, de laatste vlucht van Juliet Bravo', dat naar aanleiding van de herdenking geschreven werd door dhr. Kevin Cleynhens, was vanaf midden februari 2011 te koop - inmiddels is de voorraad uitgeput. Meer weten? Lees dan het artikel in het Jaarboek Campenholt 2020: 'Sabena 548, de laatste vlucht van Juliet Bravo (deel1)' door Kevin Cleynhens.
Toen vond er een korte plechtigheid plaats aan het rotsmonument in aanwezigheid van de toenmalige Amerikaanse ambassadeur Howard Gutman en een afgevaardigde van de US Memorial Skate Foundation.
On the occasion of the 50th anniversary of the crash an exhibition took place in February 2011.
Also a book was written bij Kevin Cleynhens, called 'Sabena 548, the last flight of Juliet Bravo' (in Dutch) - unfortunately the stock has been exhausted. If you want to know more, an article was published in our Yearbook Campenholt 2020: 'Sabena 548, the last flight of Juliet Bravo (part 1) by Kevin Cleynhens (in Dutch)
Also in 2011 a short ceremony took place at the rock monument with the attendence of the former American ambassador Howard Gutman and a representative of the US Memorial Skate Foundation.
Op maandag 15 februari 2021, precies om 10.05 uur werd de 60ste verjaardag herdacht, in aanwezigheid van de burgemeester, mevr. Pelgrims (weduwe van Marcel Lauwers) en dhr. Cleynhens (Hangar Flying vzw). Op de tonen van 'The Last Post', geblazen door Gerry Croon, werd een nieuw bijkomend monument onthuld. Dit monument in inox, vermeldt de namen van alle slachtoffers. Het ontwerp en de realisatie zijn van EMG Tilco nv.
Het nieuwe monument is een initiatief van het gemeentebestuur van Kampenhout, in samenwerking met Heemkring Campenholt en Hangar Flying vzw.
Download hier de folder de ligging van het monument.
On Monday, February 15, 2021, at exactly 10.05 the 60th anniversary of the crash was remembered, in presence of the mayor, Mrs. Pelgrims (widow of Marcel Lauwers) and Mr. Cleynhens (Hangar Flying vzw). At the tones of 'The Last Post', played by Gerry Croon, an additional monument was unvealed. This monument is in stainless steel and shows de names of all victims. The design and realization was done by EMG Tilco nv.
The new monument was an initiative of the commune of Kampenhout in collaboration with the local history circle Campenholt and Hangar Flying vzw.
Fotoselectie van de inhuldiging op 15 februari 2021
Tentoonstelling "61 jaar na 15 februari 1961, vliegtuigramp te Berg" van 12 tot en met 27 februari 2022 (tijdens de openingsuren van De Krop).
...affiche/posterExhibition "61 years after February 15, 1961, plane crash at Berg (Kampenhout)" from February 12 till 27, 2022 (during opening hours of the cultural centre "De Krop" in Kampenhout).
Onder de 63 passagiers bevonden zich 18 Amerikaanse atleten van het kunstschaatsteam, evenals 16 mensen die hen vergezelden (familieleden, coaches, juryleden of functionarissen van de delegatie)
Bijkomende informatie:
Op 17 februari 2011 gaat in Amerika in verschillende bioscopen in het land de film "RISE" in première. Deze film werd gemaakt naar aanleiding van de 50-jarige verjaardag van de vliegtuigcrash en het daarbij verongelukte Amerikaanse schaatsteam. Trailer van de film vind je hier.