Voormalige hoeve "Ter Loonst", eertijds leen van de heerlijkheid Stalle, vermeld in 1474 als eigendom van Herman In de Schale.
Heden is het een omgracht kasteeltje daterend uit de 15de en 16de en 17de eeuw met dienstgebouwen uit de 18de eeuw, dat sedert einde 1956 zorgvuldig gerestaureerd wordt door de huidige bewoners.
Gevat tussen de L-vormige woonvleugel uit de 17de eeuw en de eveneens L-vormige dienstvleugel met poortdoorgang (1752), een voormalige, twee verdiepingen hoge donjon met zadeldak (leien), uit de 15de eeuw.
Zandsteenbouw in breuksteenverband voor de onderkelderde begane grond en de beide zijtrapgevels (4 en 5 trappen); de voor- en achtergevel van de overkragende bovenverdieping in baksteenmetselwerk met speklagen van zandsteen, ter vervanging, in de 17de eeuw, van een vroegere houten of lemen wand; terzelfdertijd werd de vermoedelijk toen gesloten begane grond voorzien van kruisvensters zoals in de bovenverdieping (uitspringende lateien en middenkalven); aan de erfzijde, trapdakvenstertje van bak- en zandsteen.
Binnenin, op beide bouwlagen, geprofileerde kraagstenen onder de balkenzoldering, en zandstenen schouwen met geprofileerde stijlen en zware mijtervormige dekplaat.
Aanleunende L-vormige woonvleugel met zadeldak (leien), in traditionele stijl uit 16de-17de eeuw; met speklagen verrijkt baksteenmetselwerk op een afgeschuinde plint van zandsteen. Kruisvensters met sponning en negblokken en uitspringend beloop der lateien en middenkalven. Rondboogdeur met diamantpunt ter versiering van de sluitsteen en de imposten; rechthoekig bovenlichtje.
Smalle, met een driehoekig fronton bekroonde dakkapellen. Trapgevel (7 trappen) ten noordwesten. Zuidwestgevel van de haakse vleugel opgetrokken uit zandsteen en uitlopend op een trapgevel geflankeerd door overhoekse pinakels en gevormd door afwisselend gewone en ingezwenkte treden (16de eeuw); de kleine uitsprong van zandsteen was eertijds een latrine.
Nagenoeg alle vertrekken hebben een zoldering van moer- en kinderbalken met geprofileerde sloffen en zandstenen kraagstenen; fraaie 18de-eeuwse stucbepleistering in de eetkamer en in een der salons, een zandstenen schouw met renaissancereliëfs. Aan de andere zijde van de voormalige donjon, L-vormig dienstgebouw met zadeldak (pannen en leien); baksteenmetselwerk met zandstenen onderbouw. In de met bakstenen vlechtingen, top- en schouderstukken afgewerkte puntgevel van het vooruitspringend haaks gedeelte, een rechthoekige inrijpoort met houten latei en zandstenen posten; gevelsteen met jaartal 1752 erboven; sleutelgat verwerkt in een fraai vogelmotief. Aan de erfzijde, vier rondboogdeuren van zandsteen met ijzerzandstenen lateien, en een trapdakvenster met consooltjes onder de vensterlatei; latere (19de eeuw) licht steekboogvormige vensters van baksteen in de achtergevel. Zijtrapgevel (7 trappen) ten zuidoosten verrijkt met zandstenen speklagen en voorzien van zandstenen zoldervenstertjes en dichtgemaakte duiventillen (17de eeuw?).
Ertegenover, stal met zadeldak (pannen) uit de 18de eeuw en bredere en ietwat verspringende dwarsschuur in het verlengde, onder schilddak (pannen); in de hoek van beide gebouwen, rond bakstenen torentje met leien kegeldak; baksteenbouw met lage breukstenen onderbouw; twee rondboogvormige staldeuren van zandsteen met negblokken, uitspringende imposten en verankerde sleutel; schuurpoorten met zandstenen posten en houten lateien. In de noordwestgevel, drie slanke rondboogarcaden van baksteen met zandstenen imposten en negblokken, van een later in een schuurgedeelte ingericht wagenhuis (?); andere zijpuntgevels met vlechtingen en schouderstukken.
* De inrijpoort, de gevels en daken van de voorgedeelten van het kasteel met zijn onmiddellijke omgeving zijn als monument en als landschap beschermd.
Verzorgde restauratie onder leiding van R.M. Lemaire.
|