Documentatiecentrum - Patrimonium

Locatie: Aarschotsebaan - Park van Relst

Jozef was een onbemiddelde timmerman in Nazareth, waar ook Maria woonde. Al voor deze met Jozef ging samenwonen, bleek zij in verwachting te zijn. In zijn verwarring hierover dacht Jozef aan een discrete scheiding, tot hij in een droom werd gerustgesteld. Daarin verzekerde een engel hem dat het kind in Maria's schoot van de Heilige Geest was en hij zette Jozef ertoe aan haar tot vrouw te nemen en haar zoon Jezus te noemen. Na enige tijd ging Jozef op bevel van keizer Augustus met Maria voor een volkstelling naar Bethlehem. Jezus werd er geboren in een stal, de enige plaats die ze vonden om de nacht door te brengen. Daarna waarschuwde een engel Jozef in een droom voor de kindermoord die koning Herodes plande. Hij raadde hem aan naar Egypte te vluchten.

Na de dood van Herodes, omstreeks het jaar 4, vestigde Jozef zich met zijn gezin in Nazareth, waar hij Jezus het beroep van timmerman leerde.

In het westen is de populaire legende bekend geworden over Jozefs bruidswerving: om uit te maken wie Maria als bruid zou krijgen, brachten Jozef en de andere huwelijkskandidaten hun staf naar de tempel. De stokken werden in een bak met zand gestoken en bleven allemaal dor, behalve die van Jozef, die spontaan begon te groeien. Het verhaal had grote invloed op de iconografie, die Jozef steeds met bloeiende lelietak voorstelt.

Jozef wordt meestal afgebeeld als een wat oudere man met baard en vaak kalend, ofwel in zijn functie als voedstervader met het kind Jezus aan de hand, ofwel als ambachtsman met timmermansgereedschappen: hamer, winkelhaak, bijl. Soms wordt hij voorgesteld met twee duiven (als offergave). Een altijd weerkerend attribuut is de witte lelietak, verwijzend naar de legende over de bruidswerving en als symbool van maagdelijkheid en reinheid.

De H. Jozef met feestdag op 19 maart werd aangeroepen tegen zenuwziekten en nachtmerries. Dit gaat terug op de verhalen uit het evangelie waarin hij tweemaal een droom had: toen een engel hem het wonderlijke moederschap van Maria verklaarde en toen hem werd aangeraden om naar Egypte te vluchten.

In Kampenhout werd de H. Jozef ook aangeroepen tegen kinkhoest (wordt vooral bij kinderen veroorzaakt door een bacterie die een ontsteking van de ademhalingsorganen veroorzaakt met zware hoestbuien tot gevolg).