Documentatiecentrum - Volkskunde

Janneke de schoenmaker van Buken - Anno 1753.

bewerkt door J. Servranckx

(¹)Jan LEENS ingesetene van Bueken, over ende ter saecke van injurie door den selve begaen tegen de heer pastoor van Buecken ende den voorschreven meyer (Jan CORBEEL) sijnde als volght:

Coram Frans CORBEEL ende Jacobus BOLS schepene.
dd. 26.04.1753, wordt verhoort Hendrik CORBEEL

Jan LEENS schoenmaker komt om 9 uur 's avonds thuis en roept "mor en sacerdieu" bijtende op zijn tanden en roepende op Jacob BOLS "geeft mij een koord, ik ga mij verhangen"
"De meyer van hier is een dief ende de pastoor nog een grotere dief" in geval dat hem die 20 guldens niet werden terug gegeven die de meyer van hem dievelijk gestolen hadde, dan zou hij de pastoor een cogel door sijn derme schieten, welcke de heer pastoor met occaesie heeft in kenisse genomen.

Het gezin van Janneke de schoenmaker zag er als volgt uit:

(²)Den Drossaert van Herent tegen Jan LENS (Leens) gemeynlijck genoempt Janneken den schoenmaecker woonende tot Bueken gearesteerde.

Op heden den 16de may 1753 is gecompareerd Adriaen KENNIS, den voorschreven aenleggere sonderende sijne conclusie hier onder te nemen, seght ende poseert het volgende:

• Dat op den 6de februarij 1753 van Mechelen is gecomen seckeren Adriaen KENNIS dienstbode van Petrus DE PAUW innegesetenen der stadt Loven, van den cant van Mechelen is gecomen sittende op een peerdt langs ofte opden steenwegh naer Loven.
  
• Dat den voorschreven Adriaen KENNIS ter selve daege savonts tusschen seven ende agt uren te peerde is gecomen tusschen en ontrent de huysen van Francis SPRUYT ende Jan VAN VELTHEM gelegen opden steenwegh van Mechelen naar Loven onder dese Baenderije.
  
• Dat den personeelen gedaeghe ten selven tijd te weten 9 februari 1753 oock is geweest op den voorschreven steenwegh ontrent de voorschreven huysen alwaer woonende de voorschreven Francis SPRUYT ende Jan VAN VELTHEM.
  
• Dat den personeelen gedaegden alsdan ende aldaer op den steenweghden voorschreven Adriaen KENNIS heeft geattaceert.
  
• Dat den gearesteerde ten selve tijd aenden gemelde Adriaen KENNIS heeft toegebracht eene grauwelijcken slagh met eene langen stock op de neus ende oogen vanden selven KENNIS die toen was sittende op sijn peerdt, dat den slagh so fel ende grauwelijck is geweest dat den selve KENNIS daer door gevallen is van het peerdt heel bedwelmt sijnde, aen den selve KENNIS ter aerde liggende alsdan heeft toegebraght ende gegeven met sijne voeten verscheydene stampen ende slaegen op het hooft van den selve KENNIS.
  
• Dat den selve KENNIS aen den gedaegde gevraeght heeft, "wat wilt gij mij doen ?" dan den gedaegde daerop geantwoort heeft, "ick sal u vermoorden ende u peerdt vercoopen."
  
• Dat bij den voorschreven Adriaen KENNIS alsdan sijn gecomen eenige andere persoonen opden steenwegh, dat dese persoonen den selve KENNIS gevraeght hebben, wie dat hem soo getracteert hadde, waarop KENNIS heeft geantwoort dat het den schoenmaecker van Bueken was die hem so getracteert hadde.
  
• Dat den personeelen gedaegde dan gecomen is bij de voorschreven persoonen ende bij den gemelde Adriaen KENNIS ende alsdan seggende "gij hond ick sal u vermoorden ende u peerdt vercoopen" dan den schoenmaecker alsdan wijnich den Mechelschen steenwegh is opgegaen en weder gecomen met eenen sack met leir op sijne rugge ende aenden gequetsten Adriaen KENNIS heeft gevraeght, soude gij connen seggen dat ick u so getracteert hebbe, den gequetste Adriaen KENNIS niet en heeft geantwoort, dat den personeelen gedaegde alsdan van hun is weggegaen.
  

Den personeelen gedaegde ontrent den selven tijd is gecomen ten huyse van Jan VAN DOREN gelegen op den voorschreven steenwegh, ende aldaer vertelde dat hij tusschen het huys van Francis SPRUYT ende Willem FREYS opden Mechelsche steenwegh een afront hadde gehadt van eenen voerman sittende op een peerdt dewelcke hem wilde omverre rijden, dat hij het peerdt met den toom gepackt heeft ende den voerman met sijn been afgetrocken ende omverre getrocken ende vandeegh geslaegen heeft, ende met sijne voeten gestampt heeft, en wanneer hij thuys sal gecomen sijn sal hij voorsecker bij den barbier moeten gaen.

In soo verre dat den selve Adriaen KENNIS is geweest in perijckel ofte immers gebreckelijck is blijvende ende sijn gesight te verliesen.

Op den 16de may 1753 mits uyt hetgeen voorschreven resulteert dat den gearesteerde is plichtigh van publique straet en baen stroperije, als den voorschreven Adriaen KENNIS geattaquert hebbende op eenen publiequen steenwegh van Loven op Mechelen het welck andere ten exempel ten hooghsten behoort gestraft te worden.

Welke straf de schoenmaker gekregen heeft hebben wij niet kunnen achterhalen

(¹) Schepengriffie Beisem-Buken-Assent dd. 26.04.1753.
(²) Schepengriffie Herent register 459, dd. 16.05.1753.