Documentatiecentrum - Volkskunde

Het ellendig leven van de hoogbegaafde Petrus Josephus Cordemans.

De originele akte van 27 blz. die langdradig is hebben wij ingekort.
bewerkt door J. Servranckx

---

Schoolmeester frans - muziekleraar - orgelist - beiardier- alcholist - bedelaar - dief en landlooper.

Petrus Josephus Cordemans is geboren in Steenokkerzeel op 25.03.1731 als oudste zoon van de elf kinderen van Andreas en Anna Maria Rijckmans, waarvan er slechts vier in leven bleven, zijn ouders overleden in 1757 en 1758, na het overlijden van zijn ouders werd hij als oudste aangesteld als momboir over zijn twee broers en zus.

(¹)Op 15 april 1782 komen Petrus Franciscus Cordemans inwoner van Erps en (²) Guilielmus Joannes Cordemans inwoner van Brussel en schoonbroer (³)Joannes De Greef inwoner Steenokkerzeel bij de Meyer en schepenen hun hulp inroepen om broer Petrus Josephus Cordemans te laten colloceren, het is onhoudbaar en onbetaalbaar geworden hoe hun nochtans hoogbegaafde broer en schoonbroer door het leven gaat.

Van jongsaf heeft hij zijn ouders veel geld gekost om hem in de franse school muziek, orgel en beiaert te leren zowel in Leuven, Brussel als elders.

Enige jaren heeft hij gewoont bij Pr.Loux in Elsene en 5 jaar bij Mr. Mousin in Tervuren als ondermeester, beiden franse schoolmeesters, later is hij naar Leuven gegaan in het klooster van Sinte Marten als orgelist door voorspraak van de Heer Boschmans prior van dat klooster, waarna hij één van de vijf gezworenen schoolmeesters van de stad Leuven was, in de parochie van Sint Michiel, in die tijd was hij ook orgelist van het gasthuis de Pedagogie het Vercken ende de Vleminckx Capelle, was ook leermeester van de weeskinderen in het wezenhuis, dat heeft hij enige jaren volgehouden is dan naar de Abdij van Averboden als orgelist en beiardier verhuisd ± 1764 is hij bij zijn broer in Brussel gaan wonen tot voltooiing zijner studies, na een jaar is hij gehuwd met een zekere Catharina Gens en zijn een cremerswinkel begonnen in Leuven waarna hij zijn school - orgel en studie is beginnen te negligeren broer Guilielmus Joannes probeerde hem op andere gedachte te krijgen maar niets hielp, nochtans van de cremerswinkel zouden ze voortreffelijk kunnen geleeft hebben, maar alle goeden raad was vruchteloos hij verloor zijn school en orgels, hij kwam zo in de schuld dat alles voor zijn deur werd verkocht en is moeten vertrekken uit Leuven aldaar achterlatende zijn vrouw en kinderen in drukkende armoede, tottaal geruineert is hij op de hals van zijn broer in Brussel terecht gekomen waar hij enige tijd verbleef.

Broer Guilielmus Joannes heeft alle moeite gedaan om hem als schoolmeester in zijn geboortedorp Steenokkerzeel te krijgen, broer heeft voor hem een huis gehuurd van een zekere Judocus Puttemans een bequaem huys en met alles ingespannen zodat vrouw en kinderen bij hem konden komen, nauwelijks geplaceert verbood de vrouwe van Steenokkerzeel hem om nog school te houden, broer Guilielmus Joannes heeft daartegen geprocedeerd in de souvereijnen raad van Brabant waarna de Vrouwe van Steenokkerzeel haar eis heeft laten varen.

Ongeveer één jaar heeft hij les gegeven en nietegenstaande de kosten, moeite en devoiren die broer Guillielmus heeft gedaan is het weer op niets uitgedraait, door zijn pure luiheid, onoppasselijkheid en in plaats van zijn school op te passen ging hij gedurig lopen uit de school om in de herbergen bier en brandewijn te drinken waardoor de school teniet is gegaan en hij is moeten vertrekken en vele schulden achterlatende, met bewijzen van de borghmeester P. Ermens en Guil De Coster, daarenboven moest broer Guil de huur nog betalen aan Judocus Puttemans.

De drie famillieleden hebben hem voor de tweede maal ingespannen in de stad Turnhout tot het exerseren van een franse schole die hij enige tijd gedaan heeft, maar weer door zijn pure negligentie en luiheid en het niet oppassen van de school, lenen van geld heeft hij hem "haetig " gemaakt inde stad, waar hij nochtans aanvaard was door de Magistraet van dezelfde stad.
Daar is hij wederom moeten vertrekken vanwege sijn ondeugdsaemheid ende aldaer laetende de grootste en considerabele schulden nochtans had hij daar vrije huishuur met een gage zonder de kinderen, waarvan hij wel en treffelijk kon leven,waarna hij terug gekomen is naar Steenokkerzeel op den hals van de familie.

Broer Guilielmus heeft het voor de derde maal weten uit te werken dat hij kon beginnen als schoolmeester en orgelist binnen de vrijheid van Vuren (Tervuren), en heeft hem daar ingesteld van alle noodzakelijke zaken ook een huis gehuurd van Sr. Vermeulen waarvoor hij betaald heeft 31 gld 10 stuyvers en nog ander geld, leningen van zijn broer heeft afbetaald, een half jaar heeft hij in het huis gewoond.

Daar heeft hij een tijd de school zeer wel geëxerseert waarna de familie hoopten dat hij dat zou volhouden, daarom huurden zij een grooter en bequamer huys van neghen pistolen jaerlijckx van sekere Jouffrouw Fraula wonende in de stad Brussel.
Drie jaren heeft hij daar school gedaan waarna hij alles weer is beginnen te negligeren en met vrouw en kinderen in de grootste armoede is gekomen, waardoor de familie aan Jouffrouw Fraula de huur van de tijd is moeten betalen.

Door zijn ondeugelijckheid alles heeft verlaten en hier en daar is gaan bedelen wat blijkt uit de attestaties verleden door de kerkmeester Taymans, Meyer, Griffier, schepenen en armenmeester van de Vrijheid van Tervuren, waarvan hier de bewijzen.

Omdat hij van geen hout pijlen wist te te maken is hij gaan stelen, geld en kleederen en aan baanstroperij te doen binnen Tervuren, dat ondertussen zijn vrouw en één van zijn kinderen zijn overleden, maar nog achterlatende drie onmondige kinderen.

Met alles heeft hij ongeveer negen jaren in de Vrijheid Vuren gewoond.
Ondertussen hadden de twee broers geinfomeert om hem voor de vierde maal een bequame plaats als schoolmeester te bezorgen, hetgeen zij vonden in Werchter, waarna zij voor de vierde maal hebben geplaseert en een "bequaem huys hebben gehuurd met alles er in met nieuwe kleren en lijnwaad geld enz enz.
Daar heeft hij hem gesteld als jongman zonder enige last van zijn kinderen, de kinderen waren uitbesteed bij den eersten getuige in Steenokkerzeel.
Voor zijn vertrek naar Werchter heeft hij allerlei beloftes gedaan van hem te gedragen en wel op te passen, wat hij in het begin zeer wel heeft gedaan.

Maar dan....Hij had geld en begon zijn school weer te negligeren zoals hij op andere plaatsen had gedaan, zodanig dat hij van Werchter is weggelopen achterlatende verschijdene schulden en huishuur, zodat de tweede broer genoodzaakt was al de schulden te betalen. Vandaar is hij gaan bedelen en landloper geworden zonder dat de broers hem wisten te vinden, eindelijk is hij op den hals van de tweede broer komen zitten in zijn geboorteplaats Steenokkerzeel.

Waar ze hem nu houden uit vrees van baanstroperij en stelen, hij had de vermetelheid van te gaan bedelen bij den Heer Meyer en de Heer pastoor van deze parochie en nog elders.
Dat hij van jongsaf tot nu toe niets anders heeft gespeelt dan verquisten ende zover is geraakt dat er van hem niets anders meer te verwachten is als schandaal en oneer voor zijn familie en zijn arme kinderen, alsmede onrust voor de ingezetenen van de dorpen van het platteland welke hij doorloopt.

Niettegenstaande dat de broers en schoonbroer hen zelve hebben uitgeput om hem tot reden te brengen, en dat ze tegenwoordig nog belast zijn met de opvoeding van zijn kinderen.

En dat hij door zijn prodigaliteijt en ondeughesaemheijt is vervallen inden 6.8.9. ende 12de artikelen van het reglement provisioneel van haere Majesteijt vanden elfsten februarij 1779 redenen sij hunnen toevlucht nemen tot M Eerw. Heer ootmoedelijck biddende ten eijnde M. Eerw. aende supplianten om de dringende redene hierboven aengehaald gelieve te accorderen de permissie vanden gemelde Petrus Josephus Cordemans te stellen in het provinciael correctie huys van desen Hertoghdomme van Brabant.

Onderteeckent Jan De Greef, P.F. Cordemans en G. Joes Cordemans 1782

(¹) Schepengriffie Steenokkerzeel register Nr. 7021.
(²)Guilielmus Joannes Cordemans gehuwd met Elisabetha Vande Plassche
(³) Joannes De Greef gehuwd met Anna Maria Cordemans

(Hoe het hem verder vergaan is ? nog niet gevonden)

Proclaimer - Privacyverklaring